ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΑ

Παρ' όλες τις σημαντικές αλλαγές (σωματικές, πνευματικές ή και ψυχολογικές) υπάρχουν πολλά κοινά μεταξύ των μακρινών μας προγόνων και των σημερινών ανθρώπων. Υπάρχουν φυσιολογικές και ψυχικές λειτουργίες που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο όλων των εποχών, στην μακρόχρονη ιστορία του. Σ΄ αυτές βασική θέση καταλαμβάνουν οι δύο καταστάσεις ύπαρξης και συνείδησης που βιώνουμε καθημερινά. Η κατάσταση της εγρήγορσης και η κατάσταση του ύπνου.

Στην κατάσταση εγρήγορσης επικοινωνούμε με το περιβάλλον μας, είμαστε δραστήριοι. Ενεργούμε και παρατηρούμε. Βλέπουμε τα πράγματα του εξωτερικού κόσμου, αν όχι όπως πραγματικά είναι τουλάχιστον έτσι που να μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Η συνείδησή μας είναι στραμμένη προς τα έξω.

Αντίθετα στον ύπνο μας βρισκόμαστε σε μια άλλη μορφή ύπαρξης. Το σώμα χαλαρώνει και ανακτά τις δυνάμεις του. Σε μια δεύτερη φάση μεγάλο μέρος από την ενέργεια που αποθηκεύτηκε, ξοδεύεται σε μια ιδιαίτερα ενεργοβόρα κατάσταση του εγκεφάλου, την δημιουργία ονείρων.

Στα όνειρα ζούμε σε μια άλλη πραγματικότητα, αυτή του εσωτερικού μας κόσμου που δεν έχει κανόνες χωροχρονικούς και αιτιότητας σαν αυτούς που γνωρίζουμε και βιώνουμε στην κατάσταση της εγρήγορσης. Αλλά η εμπειρία μας μέσα στο όνειρο είναι το ίδιο πραγματική.

Όλοι οι άνθρωποι πάνω στη γη αλλά και πολλά είδη ζώων (τα θηλαστικά αλλά και τα πουλιά) ονειρεύονται κάθε φορά που κοιμούνται.

Αυτή η επανάληψη της δημιουργίας ονείρων από τον ψυχισμό, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κάτι σημαντικό επιτελείται μέσω του ύπνου και κυρίως μέσω των ονείρων. Και ότι θα έπρεπε να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη προσοχή σ’ αυτά, να μάθουμε να τα θυμόμαστε, να μάθουμε να τα κατανοούμε και να τα συμβουλευόμαστε. Να τα εντάξουμε ξανά στην καθημερινή μας ζωή,

Η ενθύμηση και η ερμηνεία των ονείρων ήταν πρακτικές ενταγμένες στην καθημερινή ζωή των παλαιότερων γενεών. Από ιστορικές πηγές γνωρίζουμε ότι υπήρχαν ιερείς και ονειρομάντεις επιφορτισμένοι να ερμηνεύουν όνειρα, να αναζητούν το βαθύτερο νόημα, το μήνυμα που έφερναν στον ονειρευόμενο. Ας μην ξεχνάμε ότι τα όνειρα ήταν ένας τρόπος επικοινωνίας με τον πνευματικό κόσμο, με τους θεούς και με τα πνεύματα των προγόνων.

Ιστορικά έχουμε πολλές αναφορές για σημαντικά όνειρα. Στην Ελλάδα, σχεδόν όλοι οι φιλόσοφοι ασχολήθηκαν με τα όνειρα. Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, ιδιαίτερα προσπάθησαν να τα κατατάξουν και να τα εξηγήσουν.

Στην σημερινή εποχή -και ειδικά τα τελευταία εξήντα χρόνια- οι επιστήμονες ασχολούνται αρκετά με τον ύπνο και τα όνειρα προσπαθώντας να κατανοήσουν το γιατί κοιμόμαστε και γιατί βλέπουμε όνειρα. Μόλις το 1951 ανακαλύφθηκε ότι ο εγκέφαλος δεν είναι αδρανής κατά την διάρκεια του ύπνου όπως υποστήριζε ο Παβλώφ. Η προσπάθεια αυτή των επιστημόνων οδήγησε σε πολλές και συχνά αντικρουόμενες νευροφυσιολογικές θεωρίες για τον ύπνο και κυρίως για την ονειρική δραστηριότητα. Αλλά απέχουμε πολύ από μια ολοκληρωμένη θεωρία που να εξηγεί το όνειρο και το περιεχόμενό τους.

Αντίθετα, οι ψυχολόγοι και οι ψυχαναλυτές, όπως ο Φρόυντ, ο Γιούνγκ, ο Ζίλμπερερ, ο Άντλερ, ο Φρομ, ο Περλς κ.ά., από την δική τους οπτική γωνία, θεώρησαν τα όνειρα ως έκφραση της ψυχικής ζωής του ανθρώπου και προσπάθησαν να τα ερμηνεύσουν για να πλησιάσουν μέσω αυτών τον βαθύτερο ψυχισμό των ανθρώπων. Εμφανίζονται έτσι οι διάφορες ψυχολογικές θεωρίες για τα όνειρα.

Μια άλλη λειτουργία που επιτελούν τα όνειρα είναι αυτή της λύσης προβλημάτων. Και δεν εννοούμε μόνο απλών καθημερινών προβλημάτων αλλά και προσωπικών, επαγγελματικών ή και επιστημονικών. Πολλές φορές, μετά από έναν καλό και ξεκούραστο ύπνο ξυπνάμε με την λύση του προβλήματος μέσα στο μυαλό μας, ή βλέπουμε ένα αντίστοιχο όνειρο. Οι ψυχολόγοι της αντίληψης έχουν σχεδιάσει ειδική τεχνική που χρησιμοποιεί τις δυνατότητες αυτές του ανθρώπινου ψυχισμού για την επίλυση προβλημάτων.

Τα όνειρα δεν έχουν μόνον ψυχολογική σημασία. Υπάρχουν όνειρα που μας "μιλούν" για κάτι που θα συμβεί στο μέλλον, να μας προειδοποιήσουν για κάποιο μελλοντικό συμβάν. Αυτά είναι τα τηλεπαθητικά ή προφητικά όνειρα. Στα παλαιότερα χρόνια, η δυνατότητα πρόγνωσης μέσα από την ερμηνεία ενός ονείρου, ήταν γενικά αποδεκτή. Αυτός ήταν και ο λόγος που τα όνειρα γίνονταν πηγή συζήτησης και προβληματισμού από τους πιο απλούς ως τους πλέον σημαντικούς ανθρώπους. Στις μέρες μας, μετά την τόλμη λίγων επιστημόνων να ασχοληθούν με την μελέτη της τηλεπαθητικής ικανότητας των ζώντων οργανισμών, τα τηλεπαθητικά όνειρα και γενικά η τηλεπάθεια στα όνειρα μπαίνει στο εργαστήρι και μελετάται με αυστηρές επιστημονικές μεθόδους.

Σε κάθε περίπτωση όμως η ουσία είναι ότι ο ίδιος ο ψυχισμός έχει στην διάθεσή του λειτουργίες για να προαχθεί η ψυχική και σωματική υγεία, και όχι μόνον.

Σήμερα είναι πλέον αποδεκτό από το μεγαλύτερο μέρος των ψυχολόγων και των ψυχαναλυτών ότι η μελέτη των ονείρων μας μπορεί να μας αποκαλύψει πολύ περισσότερα πράγματα απ' ότι θα μπορούσαμε να φαντασθούμε, τόσο για την προσωπικότητά μας όσο και για άλλες πιθανές καταστάσεις συνείδησης, λειτουργίας του νου μας που δεν έχουν εξερευνηθεί ακόμη.

Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα: μπορεί ένας άνθρωπος να αναλύσει τα όνειρά του με σκοπό να γνωρίσει βαθύτερα τον εαυτό του, να βρει τα υποσυνείδητα κίνητρα και ωθήσεις της συμπεριφοράς του, να μάθει τις πηγές πολλών προβλημάτων του;

Το ερώτημα έχει θετική απάντηση. Ναι, όποιος θέλει να γνωρίσει βαθύτερα το είναι του μπορεί να το κάνει. Μόνο που δεν μπορεί να βοηθηθεί μόνο από τα όνειρά του. Στην αρχή θα πρέπει να βρει τρόπο να προσεγγίσει το υποσυνείδητό του άμεσα και όσο το δυνατόν χωρίς την χρήση συμβόλων. Έτσι που η κατανόησή του για όσα ανακαλύπτει να είναι άμεση και να μάθει το υποσυνείδητό του ότι ζητά άμεσες απαντήσεις χωρίς σύμβολα τα οποία μπορούν να συσκοτίσουν την γνώση του εαυτού. Με τις τεχνικές της Εφαρμοσμένης Δυναμικής Αυτοϋπνωσης που βασίζονται σε αυτές τις αρχές μπορεί καθένας να ασχοληθεί και να ερευνήσει τα όνειρά του. Αλλά και να παρέμβει πιο δυναμικά για να δημιουργήσει και να εξελίξει τον εαυτό του.

Ιχνηλάτης - Κέντρο Παραψυχολογίας και Μεταφυσικής